مکمل کودکان
بدن کودکان نیز همانند بزرگسالان نیاز به ویتامین‌ها و املاح معدنی است که باید از طریق رژیم غذایی به آنها برسد، چنانچه رژیم غذایی نتواند نیازهای بدن را تامین نماید، استفاده از مکمل کودکان جهت تامین این نیاز، ضروری است. امروزه به دلیل مشغله زیاد والدین و مصرف غذاهای ناسالم، کمبود ویتامین‌ها، آهن و کلسیم در کودکان زیاد است. یکی از راه‌های پیشگیری و کنترل کمبود ریزمغذیها در کودکان استفاده از مکمل مولتی ویتامین کودکان است.
شربت مولتی ویتامین برای رشد قد کودکان
رشد قد کودک یکی از دغدغه‌های اصلی والدین است، عوامل متعددی مانند ژنتیک، آب و هوا و ابتلا به بیماری می‌تواند بر روی رشد قد کودک اثر بگذارد. تغذیه یکی از فاکتورهای اصلی و تاثیرگذار بر روی رشد جسمی و ذهنی کودکان است. به همین دلیل پزشکان مصرف مکملهای غذایی را در سنین کودکی توصیه می‌کنند. کلسیم یکی از مهمترین مواد معدنی است که برای رشد قد کودکان ضروری است. کلسیم به رشد استخوان‌ها و استحکام دندانها نیز کمک می‌کند. ویتامین‌های گروه B نز در رشد قد کودک تاثیر بسزایی دارد. از مواد معدنی دیگر مورد نیاز کودکان می‌توان به فسفر، منیزیم و روی اشاره کرد. از مکملهای رشد می‌توان به شربت مولتی ویتامین کودکان اشاره کرد.
بهترین مولتی ویتامین برای کودکان زیر دو سال
کودکان زیر دو سال ممکن است به مشکلاتی مانند کمبود ید، فقر آهن و کمبود ویتامین‌های A و D مبتلا شوند، بنابراین برای رشد بهتر کودک لازم است مکمل‌هایی را به او بدهید که این مواد را در بدن او تامین کند. کودک بالای ۱ سال اگر رژیم غذایی سالم و متعادلی داشته باشد، نیاز به هیچ مکملی ندارد اما اطفال شیرخوار گاهی اوقات نیاز به مکمل‌هایی همچون ویتامین دی دارند.
مکمل تقویتی کودکان
تمامی کودکان به مولتی ویتامین و یا مکمل غذای کودک نیاز ندارند. تحقیقات متنوعی در این زمینه صورت گرفته است و همگی بر این موضوع تاکید دارند که هیچ جایگزینی برای رژیم غذایی سالم وجود ندارد. استفاده از انواع مکمل غذای کودک دارای عوارض جانبی نیز است. به همین دلیل باید این مکمل‌ها با احتیاط و دقت فراوان مورد استفاده قرار گیرند. پزشک بهترین کسی است که می تواند به شما بگوید کودکتان به مکمل غذای کودک و یا انواع مولتی ویتامین نیاز دارد یا خیر. اگر کودک شما دارای مشکلت زیر است باید از مولتی ویتامین استفاده کند:
- تاخیر در رشد فیزیکی
- ابتلا به بیماری های مزمن و یا آلرژی های غذایی
- عدم پیروی از رژیم غذایی مناسب
نوجوانی مرحله رشد و گذار از مرحله کودکی به مرحله بزرگسالی است که این مرحله اغلب از سن 12 سالگی آغاز می گردد. بدن در این حالت در یکی از حساس ترین دوره ها قرار دارد. زیرا سن بلوغ که یکی از پر چالش ترین دوران زندگی است در حال شروع شدن است. نیاز بدن به ویتامین ها و مواد معدنی در این دوران به اوج می رسد. انواع شربت تقویتی برای نوجوانان وجود دارد که به آنها کمک می کند نیازهای بدن خود را تامین کنند. اما بهتر است در این مورد زیاده روی نشود. با توجه به اینکه تغییرات هورمونی در این دوران زیاد است، مصرف بیش از حد این مکمل‌ها ممکن است باعث بروز آلرژی های زیادی شود. ورزش در این دوران اهمیت زیادی دارد و به رشد و سلامت بدن کمک زیادی می کند. در این دوران تمایل به استفاده از مواد مخدر و یا مشروبات الکلی زیاد می شود. این موارد آثار غیر قابل جبرانی بر سلامت روحی و جسمی نوجوانان دارند و خانواده ها در این دوران باید بسیار هوشیار باشند.
از چه زمانی باید به نوزاد قطره مولتی ویتامین داد ؟
بسیاری از پزشکان استفاده از مکملهای تقویتی و انواع مکمل رشد کودکان را از ۱۵ روزگی برای نوزادان تجویز می‌کنند. زمان مناسب برای آزمایش خون ۹ تا ۱۲ ماهگی است. در صورتیکه کم خونی نوزاد تشخیص داده شود پزشکان استفاده از قطره آهن را تجویز می‌کنند. والدین از بدو تولد نوزاد نگران رشد جسمی و ذهنی نوزاد خود هستند، حال آنکه ممکن است این دلسوزی به ضرر نوزاد تمام شود. استفاده بی رویه مولتی ویتامین‌ها و بدون مشورت پزشک می‌تواند صدمات جبران ناپذیری به بدن شیرخوار بزند. بنابراین ضروری است که قبل از مصرف هر گونه فرآورده‌ای اول به پزشک مشورت شود. نوزاد بدن بسیار ضعیفی دارد بنابراین از مصرف خودسرانه مکمل بپرهیزید.
آیا سایر مکمل ها ي موجود در بازار نیز براي شیرخوار سودمند است؟
بعضی ازمادران فکر می کنند اگر از مکمل هاي ویتامین مینرال خارجی به شیرخوار خود بدهند، به رشد و سلامت شیرخوار کمک کرده اند . درحالی که این طور نیست .این مکمل ها معمولا مطابق با استانداردهایی که وزارت بهداشت به لحاظ میزان ویتامین بویژه A و D املاحی مثل آهن و روي اعلام کرده است ،نیستند لذا علاوه بر این که خانواده ها هزینه گزافی براي خرید آنها می پردازند ، محصولی با مقادیر کم و نامناسب از ویتامین ها و املاح به کودکانشان می دهند .درحالی که اگر در برنامه غذایی کودك , از انواع مغزها
{بادام , فندق , پسته , گردو} استفاده شود این مواد مغذي سرشار از آهن , روي , منیزیوم , فسفر , پتاسیوم , تیامین , ریبوفلاوین و چربی هاي بلند زنجیره غیراشباع و امگا ۳ می باشند .
همچنین انواع حبوبات مانند, نخود آبگوشتی , انواع لوبیا ها و عدس که منابع غنی از پروتئین, پتاسیم , آهن , اسیدفولیک , منیزیوم , مس و فیبر می باشند نیاز بدن کودك را تامین می کنند.
آیا مصرف مکمل درکودکان شیرمادرخوار وشیرخشک خوار متفاوت است؟
تمام کودکان اعم ازاینکه با شیرمادر ویا شیرمصنوعی تغذیه شوند لازم است ازمکمل های آهن ویتامین A و D ویا مولتی ویتامین استفاده کنند. بعضی ازمادران فکر می کنند که کودکان شیرخشک خوار نیازی به مکمل ندارند. درحالی که باید بدانند شیرخشک های موجود دربازار غنی شده نیست به عبارت دیگر ، آهن ، ویتامین Aو Dبه آنها اضافه نشده است و مقادیری که برروی قوطی شیرخشک درج می شود ، درحقیقت همان مقادیر طبیعی درترکیب شیرخشک است که نیاز بدن شیرخوار را براورده نمی کند ولازم است این ریزمغذیها بصورت مکمل وبطور روزانه به انها مطابق با پروتکل های وزارت بهداشت داده شود.
ویتامین های مورد نیاز کودک
ویتامین A: این ویتامین برای تنظیم سیستم ایمنی ضروری است. این ویتامین به طور غیر مستقیم به کودک کمک می کند تا رشد کند. هویج، چغندر قرمز و کاهو منبع این ویتامین است.
ویتامین D: برای رشد استخوان ها نیاز است. به جذب کلسیم در استخوان کمک می کند. قرار گرفتن در معرض نور خورشید بهترین راه دریافت ویتامین Dاست. مواد غذایی قارچ، ماهی تن و روغن ماهی است.
کلسیم: ویتامین D و کلسیم مکمل یکدیگرند و یکی بدون دیگری ناقص است. کلسیم ترکیب اصلی استخوان است. بنابراین لبنیات را باید به برنامه غذایی کودکان اضافه کنید.
موادغذایی امروزه نمی توانند همه ی املاح و ویتامین های نیاز بدن را تامین کنند کمبود ید، آهن و ویتامین‌های A و D از مشکلات عمده تغذیه‌ای کودکان زیر پنج سال است.
مکمل ویتامین A و D به صورت قطره برای کودکان از ۱۵ روزگی ضروری می باشد و کودک در صورت دریافت نکردن ، ممکن است دچارو مشکلاتی آن شود.
ویتامین B کمپلکس: این ویتامین برای رشد کودک بسیار مهم است. ترکیبات مختلف ویتامین B کمپلکس، روی قسمت های مختلف بدن تاثیر می گذارد.
ویتامین B1:ویتامین B1برای رشد قد و استخوان مهم است. این ویتامین برای هضم و جذب مواد مغذی در بدن لازم است. ویتامین B1 در ماهی و مغز میوه ها موجود است
چه زمانی جهت مصرف مکمل درطول روز برای کودک مناسب تر است؟
مکمل آهن را نباید همزمان با وعده شیر کودک به وی داد. زیرا کلسیم موجود درشیر ، ازجذب آهن جلوگیری می کند.
بعصی ازمادران از تیره شدن رنگ دندان شیرخوار ازدادن قطره آهن به شیرخوار خودداری می کنند. اینکار لطمه غیرقابل جبرانی به رشد وتکامل مغزی شیرخوار ودرنتیجه کاهش ضریب هوشی وی وارد می کند که قابل جبران نیست.
به مادران توصیه می شود که قطره آهن را در یک قاشق مرباخوری ریخته و در عقب دهان کودک بریزند و سپس مقداری آب به او بدهند تا از تیره شدن رنگ دندانها جلوگیری شود. علاوه بر آن به مادر یادآوری شود که قطره آهن موجب تغییر رنگ مدفوع کودک می شود که موجب نگرانی نیست.
میوه ها و آب میوه ها بخصوص مرکبات موجب افزایش جذب آهن می شوند و می توان قطره آهن را همراه با آنها که متناسب با سن کودک باشد توصیه کرد. درمورد مولتی ویتامین و یا قطره و پس از وعده شیر ویا غذای کمکی مشکلی ایجاد نمی کند.
چرامادران شیرده باید به مصرف مکمل ادامه دهند؟
دردوران شیردهی مادران برای بهبود ذخایر بدنی خود باید مکمل آهن ومولتی ویتامین مینرال را تا 3 ماه پس اززایمان ادامه دهند.. ذخایر آهن مادردردوران بارداری برای تامین آهن موردنیاز جنین مصرف می شود و خونریزی هنگام زایمان نیز به ازدست دهی آهن بدن کمک می کند بنابراین برای تکمیل ذخایر آهن بدن لازم است مادران شیرده از مکمل آهن به میزان روزانه یک عدد قرص سولفات فرو مطابق با توصیه های وزارت بهداشت استفاده نمایند.
مکمل های ویتامین مینرال که دردوره بارداری مصرف آن توصیه می شود نیز دردوره شیردهی تا3 ماه پس اززایمان روزانه یک عدد مطابق با دستور عمل های وزارت بهداشت باید مصرف شود. مصرف این مکمل ها علاوه بر تکمیل ذخایر بدن مادر ، موجب بهبود ترکیب شیر مادر ازلحاظ ویتامین ها واملاح معدنی موردنیاز شیرخوار کمک می کند.
مصرف مکمل های ویتامین واملاح پس از 3 ماه ازدوره شیردهی ضرورتی ندارد و درصورتی که مادر از برنامه غذایی مناسبی پیروی می کند وتمام گروههای غذایی اصلی شامل نان وغلات، سبزی ها، میوه ها، شیروموادلبنی وگروه گوشت وجایگزین های آن به مقدارکافی دربرنامه غذایی روزانه گنجانده می شود ، نیازی به مصرف مکمل نیست . دردوره شیردهی نیاز به کلسیم بیشتر از دوران دیگر است ومادران شیرده باید روزانه 3-4 واحد از گروه شیروموادلبنی ( ماست وپنیر) مصرف کنند. هم چنین یدمورد نیاز بدن را باید با مصرف نمک یددارتصفیه شده البته به مقدارکم تامین نماید.
مصرف مکمل هایی مانند روی ویا امگا 3 وسایر مکمل ها دردوران شیردهی ضرورتی ندارد. وهمانطور که ذکر شد با یک برنامه غذایی درست می توان نیاز بدن به انواع ویتامین ها واملاح را تامین نمود وفقط مکمل آهن ومولتی ویتامین مینرال در 3 ماه اول پس اززایمان توصیه می شود.
